Nema uspešne proizvodnje kupusa bez primene svih neophodnih agrotehničkih mera. Marija Janjić, savetodavac za ratarstvo u vranjskoj PSSS, savetuje poljoprivrednicima da posao otpočnu agrohemijskom analizom zemljišta, kako bi se odredila njena PH vrednost, mehanički sastav i nivo hranljivih materija. I obrada zemljišta predstavlja jednu od osnova za uspešnu proizvodnju kupusa. Obavlja se na jesen, a način obrade zavisi od pretkulture koja se nalazila na parceli. Zemlja se ore na dubini od 20 do 25 cm i ostavlja da prezimi u brazdama, a neposredno pred sadnju radi se plitka obrada koja ima za cilj stvaranje rastresite strukture zemljišta u sloju od 10 do 12 cm, pogodne za ukorenjavanje i dalji razvoj rasađenih biljaka.
– Današnji pristup proizvodnji kupusa zahteva dobro poznavanje potreba pojednih sorti i hibrida kao i određivanje optimalene količine hraniva za pojedine fenofaze razvoja – kaže Janjićeva.
Obaviti i startno đubrenje
Osnovno đubrenje se obavlja kompleksnim mineralnim đubrivima (NPK) i stajnjakom na osnovu preporuka datih nakon agrohemijske analize zemljišta, a pre sadnje. Osim osnovnog potrebno je obaviti i startno đubrenje i to prilikom pripreme zemljišta za rasađivanje rasada NPK đubrivima u kojima je odnos hraniva 1:1:1. Pri startnom đubrenju treba voditi računa da fosfor u đubrivima bude rastvorljiv u void, jer je u tom obliku odmah pristupačan biljkama.
Prihranjivanje kupusa ima poseban značaj s obzirom na njegove visoke zahteve za hranivima u toku vegetacije. Od posebnog je značaja prvo prihranjivanje koje se obavlja 10 do 15 dana posle sadnje, a koje omogućava brži rast biljaka. Ono je bitno kod proizvodnje ranog kupusa. Izvodi se azotnim đubrivom KAN sa oko 150 – 200 kg/ha i ova količina se obično raspoređuje u dva navrata. Drugo prihranjivanje ima uticaj na formiranje glavice i izvodi se kompleksim tečnim đubrivima koja se često menjaju u vreme zaštite useva.
– Kupus veoma dobro reaguje i na folijarnu prihranu. Nakon sadnje, do početka intenzivnog rasta rozete, koriste se folijarna đubriva ujednačenih odnosa NPK, obogaćena mikroelementima. Tokom intenzivnog porasta težište treba staviti na azot, a nakon formiranja glavice treba usmeriti na kalijum – poručuje Janjićeva.
Po njenim rečima, kupus je biljka koja zahteva veće količine azota i kalijuma, ali je važno naglasiti da obilno đubrenje azotnim đubrivima, a bez prisustva dovoljne količine fosfora i kalijuma u zemljištu dovodi do formiranja nedovoljno čvrstih glavica. Norme navodnjavanja i broj zalivanja zavise prvenstveno od uslova godine i od količine rasporeda padavina i one se kreću od 3 do 8 pa i više zalivanja. Treba uzeti u obzir i činjenicu da na svakih 5 mm prirodne kiše treba odlagati zalivanje za jedan dan i zalivati svakih 6 do 8 dana sa oko 30 mm vode.
Prvo zalivanje kupusa u polju obavlja se prilikom rasađivanja, sa normom 15 do 30 mm u zavisnosti od predzalivne vlažnosti zemljišta. Drugo zalivanje je posle 3 do 5 dana, kada se obavlja popunjavanje praznih mesta, sa normom 20 do 30 mm. Kada se rasad primi sledećih 10 dana ne treba zalivati radi što boljeg ukorenjavanja biljaka. Ipak osnovni element za racionalan zalivni režim kod kupusa je poznavanje potencijalne evapotranspiracije, odnosno potrebe biljaka za vodom. To je onaj trošak vode koji postiže najveći prinos dobrog kvaliteta.
– Veoma je važno redovno uklanjanje korova kako bi smo biljkama kupusa smanjili konkurenciju za hranljive materije i vodu. Ukoliko postoji mogućnost, preporučuje se nanošenje organskog ili plastičnog malča u borbi protiv korova, za očuvanje vlage u zemljištu i regulisanje temperature zemljišta – tvrdi Janjićeva.
Poštovati plodored
Zbog gajenja kupusa na istoj površini nekoliko godina za redom, bez poštovanja plodoreda, dolazi do pojave određenih bolesti, pre svega poleganje rasada, kila kupusa i crna trulež. Ove bolesti se u zemljištu zadržavaju po nekoliko godina i u velikoj meri smanjuju prinos kupusa, a kao posledica se javlja potreba većeg broja fungicida sa sve češćim tretmanima. Zbog toga kupus i ostale kupusnjače ne smemo gajiti na istoj površini tri do pet godina.
Tekst i foto Gordana Nastić
