SAVREMENA PROIZVODNJA TREŠNJE
Vreteno trešnje u gustim zasadima se ustalilo kao sistem gajenja u srednjim i severnim delovima Italije, sa gustinama sadnje (standardno vreteno) 4,5 x 1,5 i 4 x 1 m i uz primenu slabo bujnih podloga (Gizela 5 i 6). To podrazumeva 1.500 do 2.500 stabala/ha i prinose u rasponu od 11 do 20 t/ha (stabla u 4. godini nose 10 kg roda). Krune su visoke do 3,8 m, a prorođavanje stabala je u 4-5. godini (Gizela 5), tj. 6-7. godini (Gizela 6).
Supervreteno (SSA) podrazumeva gustine sadnje u rasponu 3,2 do 3,5 x 0,4 do 0,7 m (više od 4.000 stabala/ha), sa prinosima ne većim od 3 do 4,5 kg/stablu, kako bi se sačuvao kvalitet ploda. Zapravo, mora se napraviti balans između kalibra i kvaliteta ploda, pa tako u Italiji plodovi trešnje kalibra manjeg od 28 mm uopšte nisu predmet prometa na tržištu.
Prvi rod prve godine po sadnji
Na Plantažama Poljoprivrednog gazdinstva Cicović u Novom Slankamenu koje je podigla firma „Agrofertikrop“ prisutno je vitko visoko (TSA) i super usko (SSA) kao i Bibaum vreteno, sa sortimentom Burlat, Grace, i Black Star, Sweet Lorenzo, Kordia, Regina i Ferrovia, uglavnom na podlozi Gizela 5. Sadnice su plaćane u nivou 2 do 2,5 €, a zasadi podizani po sistemu ključ u ruke sa cenom od oko 40.000 €/ha, uključujući tu i protivgradnu mrežu, sistem fertirigacije i vodotopiva đubriva, zatravnjivanje zasada travnim smešama (mow and blow sistem).
U sadnji su korišćene dvogodišnje sadnice, sađene na rastojanju 3,8 do 4,2 x 0,9 do 1,2 m, gde je rovašenjem na dobijenim prevremenim grančicama u godini po sadnji dobijeno 500 do 1000 g ploda po biljci, a u petoj godini kada je zasad u punom rodu – 20 t/ha ili 10 kg ploda/stablu. Formirana kruna vretena bi trebala da ima prečnik od 0,5 m i da je čine 8 do 12 grana, nosača roda. Na gazdinstvu je ostvaren GlobalGap proces proizvodnje plodova trešnje.
Dvostruka osovina (Bibaum – Mazzoni, 2008) predstavlja uzgojnu formu punog plodonosnog zida koju čine dve skeletne osovine pod oštrim uglom u zoni grananja. Skeletna struktura se formira u rasadniku prekraćivanjem jednogodišnjeg dela sadnice na visinu 30 do 40 cm, ili kalemljenjem podloge na zadanoj visini sa dve strane okuliranjem u isečak (chip budding). Oštar ugao grananja vretenastih osovina u zoni račvišta sprečava vegetativnu aktivnost u toj zoni što je bio osnovni problem kod uzgojne forme duplo vreteno. Visina stabla i debljina plodonosnog zida omogućavaju dobru osvetljenost unutrašnjosti i donjih delova plodonosnog zida, pa se međuredni razmak može planirati u skladu sa prohodom voćarskog traktora.
Bibaum sadnice standardnih sorti
Tehnika formiranja uslovljena je posebnim osobinama sadnog materijala. Reč je o sadnicama sa dve osovine koje su delom razgranate kao sadnice A+ koje se ne prekraćuju po sadnji, sem ako to nije neophodno zbog buđenja pupoljaka i uravnoteženog rasta razgranjenja duž osovina. Armaturu čine stubovi, koji služe istovremeno i za postavljanje protivgradne mreže, sa tri reda žice. Osovine na sadnici se pričvršćuju za prvi red žice na međusobnom rastojanju od 60 cm i savijaju vezivanjem za drugi red žice čime se u stvari dovode u uspravan položaj na planiranom rastojanju. Bočna razgranjavanja se vezivanjem za žicu savijaju prema dole i uvođenjem u redni prostor. Na svakoj osovini ima do 10 nosača rodnog drveta koji se režu po sistemu duge i kratke rezidbe, pojedinačno kao kod vretena trešnje. Naime, posle 5-6 godina rađanja (ili ranije, u zavisnosti od kondicije zasada) bočni poluskeletni nosači na stožini se prekraćuju na patrljak dužine 20 cm radi obnove rodne površine. Svi delovi krošnje su efikasno dostupni za mašinske i ručne zahvate u toku vegetacije.
U Mazzoni grupi u ponudi su Bibaum sadnice standardnih sorti na podlogama Gizela 5 i 6 – Kordia, Regina, Ferovija, Sweet Ariana i nova sorta Areko za koje je poznato da imaju vrlo rodne pupoljke pri osnovi jednogodišnjih grančica, pa su zgodne za gajenje u SSA sistemu. Kod ovog ultragustog sistema gajenja prirasti se permanentno orezuju na dva vidljiva vegetativna pupoljka (pored pojedinačnih cvetnih pri osnovi letorasta), sve dok nosač ne bude toliko izdužen da se orezuje do osnove (na kolut), kako bi se iz spavajućih pupoljaka formirao novi prirast i obnovilo rodno drvo.
Principi orezivanja i održavanja Bibaum rodnih stabala su:
- Dve stožine kao vođice;
- Uravnotežena snaga rasta stožina;
- Svaka stožina ima visok konusni oblik;
- Bočni nosači moraju da poštuju odnos 1: 3 u odnosu na debljinu vođice;
- Rodni nosači su raspoređeni spiralno duž stožina;
- Mešoviti bočni prirasti se drže 2-3 godine kod kajsije i šljive, 1 do 2 godine kod breskve;
- Prebujni i izrođeni prirasti se odstranjuju na patrljke;
- Gustina sadnje koštičavog voća: 4 do 5 x 2 do 2,5 m (800 do 1.250 biljaka/ha).
Piše: dr Dejan Marinković, PSSS Beograd
20 DŽEPNIH KNJIGA
Pred vama je svih 20 džepnih knjiga iz serijala „Moj voćnjak“, „Moj povrtnjak“, „Moj vinograd“ i „Moje cveće“. Knjige u formatu 16x12cm u punom koloru na 64 strane, lake za korišćenje i uvek pri ruci.
Moj voćnjak će vas upoznati kako da krenete i počnete da formirate svoj zasad, pripremite zemljište, odaberete voćnu vrstu.
Tu su i Jabuka, Višnja, Trešnja, Kruška, Borovnica, Jagoda, Malina, Leska, Šljiva, Kajsija, Ruža, Paradajz, Paprika, Krompir, Krastavac, Grašak, Pasulj, Lukovi i Vinograd.
0691154004
dobrojutro.redakcija@gmail.com
