Osnovno đubrenje predstavlja jednu od najvažnijih agrotehničkih mera koju je potrebno odraditi u fazi mirovanja voćaka. Direktno se odražava na plodnost i strukturu zemljišta, reguliše se trajanje vegetacije i optimalni porast vegetativne mase, pojačava otpornost voćaka prema niskim temperaturama, bolestima i štetočinama, a doprinosi boljoj rodnosti i kvalitetu plodova.
Najbolji i najsigurniji način đubrenja, izbora sadržaja elemenata, određivanja norme i načina upotrebe je po dobijenoj preporuci nakon ispitivanja zemljišta. Prvo treba pravilno formirti prosečan uzorak zemlje, iz voćnjaka, obeležiti ga, pa ga poslati na analizu. Uzorci se uzimaju po slojevima 0-30, 30-60 cm. Reprezentativni uzorak da bude 1 kg zemlje. Tokom godine je poželjno odneti i list na analizu. Tek nakon sagledavanja svih rezultata preći na ovu kompleksnu agromeru po napravljenom planu za određenu voćnu vrstu. Važno je znati se služiti rezultatima i dobijenom preporukom. U suprotnom, bez ispitivanja ishrana i dodavanje hraniva će ići orijentaciono u prosečnim normama. Svakako i vreme dodavanja đubriva zavisi od vremenskih uslova i vlage u zemljištu koja je neophodna za rad i njegovo unošenje u zemljište.
Jesenje đubrenje je osnovno zato što ima za cilj da se u zemljište unese neophodna količina hraniva potrebna voćkama, jer se tokom vegetacije znatna količina hraniva koristi za rast i razviće voćaka, plodova, lisne i drvne mase, tako da se njihova koncentracija u zemljištu smanjuje. To je razlog da se sve te količine vrate u zemljište, kako bi one bile lako pristupačne biljkama početkom naredne vegetacije.
Đubrenje voćaka u jesenjem periodu sprovodi se rasturanjem prvo mineralnog, pa organskog hraniva. Od mineralnih đubriva, zavisno od obezbeđenosti u zemljištu, koriste se hraniva sa povećanim sadržajem fosfora i kalijuma, dok je azot zastupljen u minimalnim količinama ili ga nema, u količini 400-800 kg/ha, zavisno od starosti zasada i načina đubrenja (po celoj površini ili samo oko voćaka). Od organskih đubriva, najčešće se koristi stajnjak, pri čemu treba voditi računa da to bude zgorelo ili poluzgorelo stajsko đubrivo. Najčešće se koristi goveđi stajnjak, mada se može na odgovarajuć način koristiti i od ostalih gajenih životinja. Veoma je dobro koristiti i napravljen kompost.
Funkcija unošenja stajnjaka u zemljište je i da se pospeši razvoj zemljišnih mikroorganizama koji potpomažu bolje usvajanje hraniva iz zemljišta od strane voćaka. Odnosno unošenjem stajnjaka u jesen popravlja se i mehanički sastav zemljišta, a i lakše se podnose niske zimske temperature. Veća je efikasnost dodavanjem organskog hraniva u jesen, mada se može dodati i kasnije tokom zimskog perioda mirovanja.
Nakon rasturanja hraniva odmah sledi i njegovo unošenje u zemljište, dubine zavisno od korenovog sistema i starosti voća. Ukoliko se ne obrađuje cela površina zasada, poželjno je okopati samo oko stabala, odnosno zavisno od održavanja zasada površinu na kojoj je hranivo rastureno. Obradom se postiže višestruka korist.
Tekst: Ljiljana Gvozdić dipl.inž.polj. PSSS Beograd
